Als een rots

Over aanpassen……. het proces dat geen einde kent…..

Stel je voor: je gaat vrijwillig ergens in een ander land wonen én je hebt jezelf maar minimaal voorbereid op de nieuwe taal die je gaat aanleren. Vooral omdat je niet weet of je emigratie wel een succes wordt, maar ook omdat je bijna geen tijd maakte wat betreft voorbereiding op nieuwe taal. Je volgde wat cursussen in de avonduren – eenmaal per week; leuk, maar vooral recreatief. Dit heb je natuurlijk naast je werk gedaan, je huishouden, je gezin. Echt veel tijd buiten de lesuren stak je er niet in omdat het aanleren alleen het vuur bij je aanwakkerde tijdens de lessen. Trouwens; je zou binnen de EU emigreren dus Engels kon je vast in geval van nood toepassen.

Dit is het verhaal van de hobbelige weg die ik aflegde in het proces van emigreren - te beginnen bij de nieuwe taal. Lachen is toegestaan; je mag weten dat ik er inmiddels ook vermaak in zie...

Mijn allergrootste valkuil was te denken dat ik ‘Castellano’ wel eventjes zou aanleren. Een Romaanse taal heeft echter weinig weg van een Germaanse en kent qua zinsstructuur bijvoorbeeld al geen gelijkenis. Buiten dat, gebruiken Spanjaarden heel erg veel woordenschat om iets duidelijk te maken; een Nederlander gebruikt taal om sneller zijn boodschap af te vuren. We staan immers bekend om ‘direct’ zijn. De culturele verschillen worden heel snel duidelijk als je je écht in een taal gaat verdiepen.

Mijn grootste tip zou zijn: leer de nieuwe taal en zijn basisprincipes zo snel mogelijk; laat het perfectionisme achterwege en zet de schaamte opzij. Je begrijpt een nieuwe taal altijd sneller dan dat je het zelf kunt produceren. Dit heeft tijd nodig. Gun jezelf die tijd maar werk er zo hard mogelijk aan.

Zorg ervoor dat je jezelf minimaal op conversatie niveau kunt redden. Bedenk dat je een bankrekening moet openen, elektriciteit moet gaan afsluiten en zo verder. Jij bent degene die in het buitenland gaat wonen – dus hoor jij je aan te passen. Het is namelijk een ijdele gedachten om te geloven dat mensen jou tegemoet gaan komen in plaats van andersom. Maak je geen zorgen over imperfecties; iedereen maakt fouten bij het aanleren van een nieuwe taal – het gaat meer om het principe dat je de effort maakt om je aan te passen. Voor mij staat de taal spreken van het land waar je lange tijd gaat doorbrengen gelijk aan integratie. Het is HET middel om een nieuw hoofdstuk te beginnen. Doe je dit niet; dan is dat ook ok – maar blijf je in een veilige bubbel hangen. Een andere realiteit die niet het dagelijks leven en de cultuur reflecteert. Het doet eigenlijk een beetje onrecht aan de lokale bevolking; taal is namelijk een instrument om hén beter te begrijpen en vertelt tussen de regels door zoveel over het land zelf en zijn cultuur. Ik kan je duizend verschillen opnoemen tussen een Spanjaard en een Nederlander – alleen al door de taal te observeren en hoe zij met hun vorm van uitleg en spreken in het leven staan. Je zou hier nooit begrip voor kunnen opbrengen als je dit niet kunt verstaan...

Zet vooral ook de schaamte opzij; ik klonk vreselijk toen ik iets uit wilde leggen. Ik kwam woordenschat tekort en wilde een zinsopbouw aanhouden die op het Nederlands leek… Bovendien had ik zo’n zwaar accent

(en nog steeds) dat de échte lokale bewoner mij vaak niet eens verstond. Er waren genoeg momenten waar ik een frustratielevel bereikte van jewelste; maar dit hielp natuurlijk niet echt. Wat wél werkte en waardoor ik zelfvertrouwen kreeg, was de gedachte los te laten dat het perfect moest.

Ik bereidde alle gesprekjes voor door ze in mijn hoofd van tevoren te voeren – ik sprak hardop tegen mezelf onder de douche en bleef dit maar herhalen. Momenten bij de supermarkt om de hoek greep ik aan om een kort gesprekje aan te knopen met de caissière. Langzaam maar zeker werd ik beter in mezelf uit te drukken. In een andere taal ben je jezelf eigenlijk niet meer. Je wordt een ander mens; ook jezelf ga je in zekere zin moeten loslaten. Je wordt haast een andere persoonlijkheid.

Doordat je minder woordenschat hebt én de ene taal de andere niet is verlies je een stukje van je authenticiteit. Ook dit hoort bij emigreren.

Je begrijpt bepaalde humor vaak niet en bent zelf al lang niet meer zo grappig. Je bent minder snel van begrip, minder gevat, kun minder inleving tonen en vlakt in zijn geheel min of meer af. Het klinkt enorm negatief; maar het is de realiteit die eerste periode. Ik moest accepteren dat ik nog maar een fractie was van hoe ik mezelf kende uit Nederland. Ineens begreep ik al die NT2 ers waar ik jarenlang mee werkte. Ik kan nu alleen maar respect opbrengen voor anderstaligen. Een accent zegt mij niets meer; ik zie alleen de energie die een ander heeft gestoken in het aanleren van Nederlands en begrijp dat hij of zij meerdere talen spreekt. Alleen al om dit stukje waardevolle inzicht zou ik een jaar in het buitenland adviseren…

Men zegt dat je na zes jaar het maximale niveau bereikt van de nieuw aangeleerde taal. Ik ben het hier niet helemaal mee eens. Nog steeds breid ik mijn woordenschat uit en is er ruimte voor verbetering. Dagelijks heb ik te maken met nieuwe woorden, uitdrukkingen en streekgebonden dialecten te verstaan en deze op mijn manier in te zetten. Je bent nooit te oud om iets te leren en raakt nooit uitgeleerd.

Ik hoop dat je er wat aan hebt; voel je vrij om hieronder te reageren met jouw ervaringen, of deze post te delen met iemand die wellicht met de gedacht speelt om te emigreren. Wie weet hebben ze er wat aan...

Wist je dat?

Er in de provincies Galicië, Catalonië en Baskenland een officiële taal wordt gesproken? Gaat je kind naar het openbaar onderwijs (zoals de onze) dan krijgen ze de helft van de vakken in deze taal aangeboden. Ook de examens worden in deze taal afgenomen. De eerste twee jaar heeft je kind recht op dispensatie hiervan, om de tijd te krijgen deze taal aan te leren. Ook krijgen ze remedial teaching. Hier ontvangt de school subsidie voor gedurende de eerste twee jaar. Onze kinderen spreken: Nederlands, Castellano en Engels. Het Galicisch kunnen ze nog steeds begrijpen en lezen – het is zelfs bruikbaar in Portugal.

Nu we verhuisd zijn naar de Canarische eilanden wordt de helft van de vakken op de middelbare school in het Engels onderwezen. De Canarische eilanden hebben geen eigen taal; wel een dialect.

In een nieuwe taal breid je je woordenschat uit; maar verlies je ook woordenschat uit je moedertaal. Dit is heel gebruikelijk. Je hersenen draaien immers overuren in een andere taal en daarom maak je soms wel eens een samengestelde mix van je boodschap.  Heb vooral geduld met jezelf en geef niet op.

X J.